Báo cáo biện pháp Một số đổi mới phương pháp dạy học thực hành môn công nghệ 8

Nội dung text: Báo cáo biện pháp Một số đổi mới phương pháp dạy học thực hành môn công nghệ 8

1. UBND QUẬN ĐỐNG ĐA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Đề Tài: “Một số đổi mới phương pháp dạy học thực hành môn công nghệ 8” Môn: Công nghệ Cấp học: THCS Năm 2017
2. 1. Lí do chọn đề tài Chúng ta biết môn công nghệ có những đặc thù riêng so với môn học khác đây là môn học gắn với thực tiễn, với công nghệ và sản xuất. Môn công nghệ là môn học mang nhiều tính thực tiễn do vậy phương pháp chủ yếu trong giảng dạy là kết hợp lí thuyết với thực hành, thực hành một mặt cũng cố lí thuyết cho học sinh mặt khác để hình thành những kĩ năng cần thiết cho học sinh và tập cho học sinh vận dụng các kiến thức kĩ năng đã được học vào thực tế vào cuộc sống hàng ngày, qua đó gây thêm sự hứng thú và lòng say mê của học sinh đối môn học góp phần chuẩn bị cho học sinh phân luồng để một bộ phận sẽ vào học các lĩnh vực giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp, số còn lại sẽ đi vào cuộc sống lao động. Công nghệ là một trong những môn học quan trọng trong trường học, trang bị cho học sinh những tri thức kỹ năng cơ bản của nghề với những kiến thức đã học các em có thể áp dụng được trong đời sống hàng ngày từ đó giúp các em có hướng đi thích hợp sau khi tốt nghiệp bậc trung học cơ sở. Môn công nghệ mang tính kỹ thuật, mang tính thực tiễn và nó rất gần gũi với cuộc sống sinh hoạt của các em.Vậy việc học tập của các em phải kết hợp chặt chẽ giữa lý thuyết với thưc hành. Đây là một việc hết sức quan trọng, thực hành để củng cố kiến thức, mặt khác thực hành giúp các em hình thành kỹ năng kỹ xảo và tư duy công nghệ tất cả cho các em biết vận dụng kiến thức vào thực tế, qua đó gây sự hứng thú say mê cho các em trong tiết học. Chính vì thế mà phương pháp giảng dạy của thầy cũng hết sức quan trọng thầy phải tìm ra phương pháp giảng dạy như thế nào để cho hoc sinh dễ hiểu, dễ nhớ vận dụng các thao tác một cách công nghiệp. 2. Mục đích của đổi mới phương pháp dạy thực hành môn công nghệ 8.
3. Học đi đôi với hành là một nguyên lí giáo dục. Nguyên lí này đối với môn Công nghệ lại càng được quan tâm hơn vì thời lượng thực hành chiếm tỉ lệ cao,chương trình và nội dung môn học gắn nhiều với thực tế sản xuất. Công việc giảng dạy của giáo viên hầu hết các giáo viên nắm bắt được các phương pháp giảng dạy bộ môn trong đó nhất là phần rèn luyện kĩ năng thực hành . Trong suốt quá trình giảng dạy khi làm một việc nào đó giáo viên cần hướng dẫn cho các em hiểu qui trình , bắt đầu từ việc chuẩn bị, tiếp đó đến các bước , các công đoạn cô thể để thực hiện công việc và cuối cùng được kết thúc bằng việc tự đánh giá kết quả thực hiện. Giáo viên phải tăng cường vận dụng các phương pháp dạy học nhằm phát huy được tính tích cực của học sinh, chủ động và sáng tạo. Môn công nghệ có nhiều dạng thực hành. Trước khi dạy thực hành, giáo viên cần phải quan sát, tìm hiểu về nguyên lí, cấu tạo, số liệu kĩ thuật vàcách sử dụng các dụng cụ để thực hành, các thao tác mẫu, các lời giải thích được chính xác, đúng kĩ thuật, đúng qui trình công nghệ. Điều này rất quan trọng, vì rằng nếu học sinh đó quen với thao tác không chính xác, tuỳ tiện thì sửa chữa rất khó khăn. Trong đó việc đánh giá kết quả thực hành của học sinh, việc đánh giá kĩ năng thực hành của học sinh có một ý nghĩa quan trọng . Kĩ năng cần được đánh giá trên hai mặt: đánh giá căn cứ vào kết quả công việc ( có thể là sản phẩm) mà học sinh thực hiện được trong giờ thực hành so với chuẩn được qui định và đánh giá căn cứ vào qui trình đó thực hiện so với qui trình hợp lí mà học sinh được học . Để thực hiện tốt việc rèn luyện kĩ năng thực hành môn công nghệ lớp 8 cho học sinh cấp THCS nói chung và trường tôi nói riêng thì mỗi giáo viên cần phải có những phương pháp dạy học đặc trưng để có sự hứng thú cho các em học tập bộ môn một cách có hiệu quả. Đồng thời rèn luyện kĩ năng thực hành cho các em một cách thành thạo có khoa học và thực hiện đúng qui trình công nghệ. Điều đầu tiên người giáo viên giảng dạy môn công nghệ phải biết phân loại các dạng bài để có những phương pháp giảng dạy khác nhau để rèn luyện kỹ năng kỹ xảo, các kiến thức từ những bài học lý thuyết được nhắc lại trong các bài thực hành này. Mà quá trình thực hiện là cả một chu kỳ hay một kế hoạch của môn học. Vì vậy chúng ta cần phải định hướng để thực hiện tốt yêu cầu, mục đích và
4. Đối với những tiết thực hành học sinh thường dễ nhầm lẫn khi thực hiện các thao tác kỹ thuật, các bước trong lóc thực hành. Học sinh chưa phân đoạn được các thao tác kỹ thuật và mức độ thời gian cho từng cung đoạn. Thực hành công nghệ ở đây là một bài khó - phức tạp đòi hỏi sự kết hợp hài hoà giữa các quy trình thực hiện, giữa lý thuyết với thực hành. Mặt khác trang thiết bị có nhưng chưa đảm bảo, cơ sở vật chất còn chưa đáp ứng nên các giờ thực hành thường không đem lại hiệu quả. Chương trình quá nặng so với kiến thức của các em được học trong chương trình nhất là phần vẽ kĩ thuật và kĩ thuật điện. 2.2. Đối với giáo viên. Qua hiện trạng thực tế giảng dạy các giáo viên được phân công giảng dạy môn học "công nghệ ": Nói chung về phương pháp đều đặt ra câu hỏi cho chính bản thân là làm như thế nào để có những giải pháp khắc phục được hiện trạng thực tế. Nhưng về cách giảng dạy, trình độ chuyên môn còn một số hạn chế như : - Chưa nắm vững về cách phân loại của trình độ tiếp thu thực hiện của các đối tượng học sinh. - Chưa đưa ra được những đặc điểm về phương pháp đổi mới và những trọng điểm kiến thức của bài học để dẫn đến việc hình thành các khái niệm kỹ năng, kỹ xảo thực hành cũng như sự phát triển tư duy, trí tuệ, tính kiên trì của học sinh còn yếu. 2.3. Về cơ sở vật chất Trong tình trạng chung của các trường học hiện nay còn thiếu về trang thiết bị, dụng cô phục vụ cho các tiết dạy về chuyên môn chưa được đảm bảo . Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào các tiết dạy còn hạn chế, thiết bị dạy thực hành chưa đầy đủ nên độ chính xác, mức độ an toàn chưa cao. Phòng thực hành thí nghiệm chưa đủ nên việc sử dụng thực hành còn khó khăn cho các giờ ứng dụng đối với môn học. 3. Biện pháp đề xuất. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP CÓ THỂ ÁP DỤNG VỚI BÀI THỰC HÀNH.
5. Không những thế mà cũng cần rèn luyện cho các em tưởng tượng được các hình chiếu, hình cắt , mặt cắt của một vật thể từ đó các em mới làm các bài tập thực hành được. Để thực hiện được điều này giáo viên cần phải hướng dẫn cô thể về cách quan sát các mặt phẳng chiếu được đặt như thế nào đối với người quan sát, vật thể được đặt như thế nào đối với các mặt phẳng chiếu. Điều quan trọng ở đây là giáo viên phải chuẩn bị thật chu đáo các thiết bị dạy học trực quan. Giáo viên phải hướng dẫn cho học sinh thực hiện được các nội dung sau : * Về đọc bản vẽ: - Hình dung đúng hình dạng vật thể - Phân tích đúng hình chiếu các mặt , các cạnh của vật thể . - Thời gian đọc ngắn . * Về vẽ bản vẽ : -Vẽ đúng các hình chiếu của vật thể . - Đặt đúng vị trí các hình chiếu . - Trình bày bản vẽ cân đối, vẽ đúng thời gian qui định . b) Kĩ thuật điện: Phần tính toán giáo viên cần phải rèn luyện kĩ năng tính toán và liên hệ tới các kiến thức vật lí cần thiết để tính toán , nếu giáo viên không luyện tập cho học sinh thì khó mà các em có kĩ năng vận dụng để tính toán . 3.2. Thực hành sản phẩm đơn giản Trong dạng này gồm các bài cụ thể: Phần 1: Cơ khí: - Ghép nối chi tiết - Truyền chuyển động Phần 2: Kĩ thuật điện - Đèn ống huỳnh quang - Quạt điện
6. + Giáo viên làm lại với tốc độ bình thường toàn bộ công việc để giúp cho học sinh hệ thống lại toàn bộ quá trình thực hành theo công việc . Sau đó giáo viên thao tác mẫu theo từng bước và giải thích những thao tác khó để học sinh tiếp thu dễ dàng . Giai đoạn đánh giá rút kinh nghiệm : Đánh giá kết quả việc hướng dẫn học sinh thực hành , thường được giáo viên dạy thực hành tự mình rút ra kinh nghiệm về việc thực hiện thao tác mẫu để điều chỉnh cho phù hợp với mục tiêu đề ra . Để đánh giá được kết quả này giáo viên gọi học sinh thực hiện lại xem thử kết quả tiếp thu của học sinh như thế nào. Qua đó giáo viên có thể hiểu được phần nào khả năng ảnh hưởng của việc làm mẫu của mình trong việc rèn luyện kĩ năng thực hành bộ môn cho học sinh . Phương pháp huấn luyện : Giáo viên thực hiện – học sinh luyện tập. Trình tự hướng dẫn của giáo viên như sau : + Thao tác mẫu một lần . + Tách từng thao tác nhỏ và giải thích . + Làm mẫu tóm tắt cho học sinh ghi lại. Phương pháp này thường được dùng sau khi giáo viên đó làm mẫu , khi học sinh luyện tập thực hành , huấn luyện giữ vai trò quan trọng . Giáo viên cần tập trung quan sát trình tự công việc , kĩ năng thực hành cách sử dụng dụng cụ , vấn đề an toàn lao động . Quan sát đồng thời uốn nắn tương ứng giáo viên cần thực hiện ít nhất bốn khâu kiểm tra : Sự sẵn sàng , sự bắt đầu , quá trình tiến hành và quá trình kết thúc công việc . Để có được kĩ năng thực hành tốt đòi hỏi trong quá trình thực hiện học sinh phải tuân thủ theo các yêu cầu sau : * Học sinh hiểu rõ mục đích yêu cầu và cách thức tiến hành công việc . * Học sinh theo dõi chặt chẽ từng công việc mà thầy hướng dẫn . * Học sinh phải biết tự kiểm tra và điều chỉnh kịp thời trong quá trình rèn luyện kĩ năng thực hành . * Thực hiện sản phẩm hoàn chỉnh đạt được kĩ năng kĩ xảo đạt yêu cầu chuẩn
7. môn, không chỉ là ý thức học tập của học sinh mà phụ huynh cũng đóng vai trò không nhỏ trong việc giáo dục ý thức học tập của con em mình . Không được xem nhẹ bộ môn vì đây là bộ môn mang tính thực tiễn cao và áp dụng với thực tế cuộc sống hằng ngày. Do đó phụ huynh tạo mọi điều kiện để các em có niềm say mê hứng thú học tập bộ môn. GIÁO ÁN THỰC NGHIỆM (Áp dụng các phương pháp nhằm phát huy tích cực chủ động của thầy và trò) Bài 3: THỰC HÀNH: “ HÌNH CHIẾU CỦA VẬT THỂ ”. Đây là dạng kiểu bài thực hành tương đối khó với học sinh bởi vì bước đầu các em mới làm quen với việc hình học trong không gian. Do đó giáo viên cần phải chuẩn bị chu đáo các phương tiện trực quan , làm một cái nêm bằng gỗ với ba hướng chiếu A,B,C và các hình chiếu. Giáo viên cần làm rõ để cho học sinh hiểu được một số điểm như sau : Bài tập thực hành này gồm có hai phần : Phần trả lời câu hỏi bằng cách lựa chọn chỉ sự tương ứng giữa hướng chiếu và các hình chiếu của cái nêm, phần vẽ lại các hình chiếu cho đúng vị trí. Kết hợp vẽ và đọc các hình chiếu. Vẽ để hiểu sâu sắc kiến thức đó học và rèn luyện kĩ năng vẽ hình . Cô thể nội dung bài dạy như sau: I. Mục tiêu bài học: