Báo cáo biện pháp Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm trong giờ học tiếng Anh ở trường THCS

Nội dung text: Báo cáo biện pháp Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm trong giờ học tiếng Anh ở trường THCS

1. MỤC LỤC PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ 1 I. Lí do chọn đề tài 1 II. Nhiệm vụ của đề tài. 2 III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. 2 IV. Mục đích nghiên cứu 2 V. Phương pháp nghiên cứu: 3 VI. Thời gian nghiên cứu: 3 PHẦN 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4 I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 4 II. THỰC TRẠNG CỦA VIỆC DẠY VÀ HỌC TIẾNG ANH Ở TRƯỜNG THCS 5 III. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LIÊN QUAN KHI TỔ CHỨC DẠY HỌC THEO NHÓM 6 IV. Kết quả SKKN: 20 PHẦN III. KẾT LUẬN, KHUYẾN NGHỊ: 21 TÀI LIỆU THAM KHẢO 23
2. Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học tiếng Anh ở trường THCS chương trình và phương pháp giảng dạy, trong đó có chú trọng đến phương pháp học hợp tác nhóm. Do đó, việc đổi mới sách giáo khoa và phương pháp dạy học là một yêu cầu khách quan nhằm giúp cho người học hệ thống được kiến thức năng động hơn, sáng tạo hơn, phát triển năng lực trí tuệ ở một mức cao hơn, đòi hỏi người dạy phải đầu tư nghiên cứu nhiều nhằm giúp cho học sinh có được kiến thức cơ bản. Rõ ràng, việc đổi mới nội dung, PP và hình thức tổ chức giáo dục là đòi hỏi của thực tế khách quan, mang tính quy luật phổ biến mà mọi quốc gia, mọi nền giáo dục đều phải chấp nhận: PPDH nhóm - nhu cầu trong xã hội hiện đại. Vì vậy tôi thiết nghĩ việc gây hứng thú trong việc học môn Anh văn là rất quan trọng và cần thiết. Đó chính là biện pháp giúp học sinh phát huy tính tích cực, sáng tạo. Điều đó đòi hỏi ở người giáo viên phải luôn hoàn thiện mình không chỉ về trình độ chuyên môn mà còn cả về phương pháp và thủ thuật dạy học. Đây cũng chính là lý do tôi chọn đề tài này “Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm trong giờ học tiếng Anh ở trường THCS” II. Nhiệm vụ của đề tài. - Đề tài nêu và giải quyết một số vấn đề sau: 2.1. Cơ sở lí luận liên quan đến đề tài. 2.2. Cơ sở thực tế và thực trạng của việc học tiếng Anh ở trường THCS 2.3. Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm trong giờ học tiếng Anh ở trường THCS 2.4. Kết quả đạt được III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. 3.1 Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 6, 7, 8 trường THCS 3.2 Phạm vi nghiên cứu: Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm trong giờ học tiếng Anh ở trường THCS IV. Mục đích nghiên cứu Tôi viết sáng kiến này nhằm mục đích chia sẻ với đồng nghiệp về một số phương pháp dạy học theo nhóm trong giờ học tiếng Anh để phát huy tính tích cực, tự giác, khả năng chủ động sáng tạo trong hoạt động nhận thức của HS, tạo điều kiện để mọi người cùng tham gia, chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau, 2/23
3. Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học tiếng Anh ở trường THCS PHẦN 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Trước tình hình hiện nay, đổi mới phương pháp dạy học là yêu cầu cấp bách trong thời đại ngày nay. Ở nhiều nước trên thế giới, các phương pháp dạy học mới dựa trên quan điểm phát huy tính tích cực của người học, đề cao vai trò tự học của học trò, kết hợp với sự hướng dẫn của thầy đang được áp dụng rộng rãi. Sự thay đổi này đã làm thay đổi không chỉ cách giảng dạy mà còn thay đổi cả việc tổ chức quá trình giáo dục, ứng dụng những công nghệ dạy học, phương tiện kỹ thuật trong giảng dạy do đó, khắc phục được nhược điểm của các phương pháp cũ, tạo ra một chất lượng mới cho giáo dục – đào tạo. Ở nước ta, trong quá trình cải cách giáo dục – đào tạo, mục tiêu, chương trình, nội dung giáo dục – đào tạo đã thay đổi nhiều lần cho phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và đã đạt được những tiến bộ đáng khích lệ. Tuy nhiên, những thay đổi về phương pháp còn quá ít, quá chậm. Phương pháp đang được sử dụng phổ biến trong các trường đại học chủ yếu là thuyết giảng có tính chất áp đặt của thầy, coi nhẹ hoạt động tích cực, chủ động của trò. Sự chậm trễ đổi mới phương pháp dạy học ở đại học là trở ngại lớn cho việc thực hiện mục tiêu giáo dục mà Đảng ta đã đề ra là đào tạo “người lao động tự chủ năng động, sáng tạo”. Để khắc phục tình trạng này, Nghị quyết TƯ 2, Khóa VIII, BCH Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã đề ra nhiệm vụ: “ Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo cho người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học, đảm bảo thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh, nhất là sinh viên đại học. Phát triển phong trào tự học, tự đào tạo thường xuyên và rộng khắp trong toàn dân nhất là trong thanh niên” (Văn kiện Hội nghị lần thứ hai Ban Chấp hành Trung ương Khóa VIII Đảng Cộng sản Việt Nam. NXB Chính trị Quốc gia 1997. tr41). Nền kinh tế - xã hội ngày càng phát triển, hội nhập kinh tế ngày càng mở rộng đòi hỏi nền giáo dục Việt Nam không ngừng cải tiến, đổi mới phù hợp với thế giới và các quốc gia trong khu vực. Do đó, để có thể đảm bảo trình độ tiếng Anh của học sinh, sinh viên Việt Nam đủ hòa nhập với thế giới, vấn đề đặt ra là phải kiện toàn đội ngũ giáo viên và phương pháp giảng dạy ngoại ngữ. Đề án Ngoại ngữ Quốc gia 2020 đã đặt ra mục tiêu cụ thể về các tiêu chuẩn cần đạt được của 4/23
4. Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học tiếng Anh ở trường THCS ngoại ngữ Song một số trường học lại quá tải về sĩ số dẫn đến ngăn cản việc tổ chức các hoạt động dạy của giáo viên và học của học sinh đặc biệt là hoạt động nhóm. III. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LIÊN QUAN KHI TỔ CHỨC DẠY HỌC THEO NHÓM Mỗi một phương pháp giảng dạy dù cổ điển hay hiện đại đều nhấn mạnh lên một khía cạnh nào đó của cơ chế dạy-học hoặc nhấn mạnh lên mặt nào đó thuộc về vai trò của người thầy và không có một phương pháp giảng dạy nào được cho là lý tưởng. Mỗi một phương pháp đều có ưu điểm của nó do vậy người thầy nên xây dựng cho mình một phương pháp riêng phù hợp với mục tiêu, bản chất của vấn đề cần trao đổi, phù hợp với thành phần nhóm lớp học, các nguồn lực, công cụ dạy-học sẵn có và cuối cùng là phù hợp với sở thích của mình. Các phương pháp phát huy tính tích cực chủ động , sáng tạo của học sinh với sự tổ chức và hướng dẫn đúng mức của giáo viên trong việc phát hiện và giải quyết vấn góp phần hình thành phương pháp và nhu cầu tự học, tạo niềm vui và hứng thú trong học tập khi học sinh tự khám phá được kiến thức thì học sinh dễ nhớ và nhớ lâu hơn. Một trong những phương pháp đó là phương pháp dạy học theo nhóm. 1. Khái niệm: Dạy học theo nhóm là gì? Dạy học chia nhóm được hiểu là cách dạy học, trong đó các học sinh được chia thành các nhóm nhỏ, cùng nhau nghiên cứu giải quyết các vấn đề mà giáo viên đặt ra, từ đó giúp học sinh tiếp thu được một kiến thức nhất định nào đó. Nhằm giúp học sinh phát triển kĩ năng giao tiếp. Phát triển năng lực nhận thức và tư duy của học sinh. Phát triển nhân cách học sinh. Theo A.T.Francisco (1993): " Học tập nhóm là một phương pháp học tập mà theo phương pháp đó học viên trong nhóm trao đổi, giúp đỡ và hợp tác với nhau trong học tập" 2. Bản chất của phương pháp dạy học theo nhóm Trong thời đại ngày nay, khi khoa học kĩ thuật ngày càng phát triển thì yêu cầu làm việc theo nhóm là cần thiết hơn bao giờ hết. Đơn giản là vì không ai hoàn hảo, làm việc theo nhóm có thể tập trung những mặt mạnh của từng người và bổ sung, hoàn thiện cho nhau những điểm yếu. - PDH hợp tác trong nhóm nhỏ còn được gọi bằng một số tên khác như "Phương pháp thảo luận nhóm" hoặc PPDH hợp tác. 6/23
5. Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học tiếng Anh ở trường THCS Tiến trình dạy học nhóm 1. NHẬP ĐỀ VÀ GIAO NHIỆM VỤ. * Giới thiệu chủ đề * Xác định nhiệm vụ các nhóm Làm việc toàn lớp * Thành lập các nhóm 2. LÀM VIỆC NHÓM. * Chuẩn bị chỗ làm việc * Lập kế hoạch làm việc Làm việc nhóm * Thoả thuận quy tắc làm việc * Tiến hành giải quyết nhiệm vụ * Chuẩn bị báo cáo kết quả 3. TRÌNH BÀY KẾT QUẢ/ĐÁNH GIÁ Làm việc toàn lớp * Các nhóm trình bày kết quả * Đánh giá kết quả 8/23
6. Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học tiếng Anh ở trường THCS Nhóm cặp: Xếp 2 học sinh vào một cặp . Nhóm sở thích: Những học sinh có cùng sở thích ngồi cùng một nhóm, những người cùng sở thích thì sự thống nhất sẽ cao hơn. Nhóm tương trợ: Xếp những học sinh có trình độ và năng lực khác nhau ( khá giỏi và trung bình- yếu) vào một nhóm , để học sinh khá giỏi có thể hỗ trợ cho học sinh yếu. Nhóm theo ghép hình - Cắt hình ra thành nhiều mảnh, cho học sinh nhận mỗi em mỗi mảnh sau đó ghép lại thành hình lúc đầu.Tuy nhiên, cách này ít khi sử dụng vì tốn nhiều thời gian cho một tiết học, chỉ thích hợp với các hoạt động ngoại khoá . Nhóm theo trình độ: Những học sinh cùng năng lực và trình độ sẽ ngồi một nhóm . Nhóm cùng tháng sinh: Nhóm này cũng ít khi sử dụng vì trong lớp đôi khi cùng tháng nhiều hơn khác tháng, gây mất cân bằng. Chỉ thích hợp khi mình có tổ chức sinh nhật cho học sinh - Hiện nay còn có mô hình khăn trải bàn, áp dụng vào trong hoạt động nhóm mang lại hiệu quả cao trong tiết dạy và phát huy tính chủ động, sáng tạo của HS rất cao 5. Số lượng HS trong nhóm - Nhóm nhỏ: 2 - 3 học sinh. - Nhóm vừa: 4 - 5 học sinh. - Nhóm lớn: 6 - 8 học sinh. 10/23
7. Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học tiếng Anh ở trường THCS + Trong buổi thảo luận: Người nhóm trưởng phải điều động được tất cả các nhóm viên tham gia tích cực vào buổi thảo luận, người nhóm trưởng phải biết lắng nghe, khuyến khích các người rụt rè, ngăn chặn những người nói nhiều, theo dõi và quan sát phản ứng của từng người để điều chỉnh buổi thảo luận. Khai thác nội dung bằng cách đặt câu hỏi kích thích tư duy của từng người. Phát hiện những mâu thuẫn trong cách trình bày của mỗi thành viên, tổng kết lại ý kiến của nhóm ở cuối buổi thảo luận. Nói chung, nhóm trưởng là người quan trọng, để lựa chọn một học sinh làm nhóm trưởng thì người dạy phải biết quan sát thái độ và cách làm việc của từng học sinh để lựa chọn. Như vậy, nhóm trưởng là người đạo diễn, là MC và là nhạc trưởng cho buổi thảo luận của nhóm, họ phải thể hiện tốt vai trò của mình để kích thích các nhóm viên hoạt động nhưng không phải nhóm trưởng là người quyết định thành công cho việc thảo luận của nhóm. - Vai trò của thư ký: + Ghi lại các ý kiến được phát biểu. Thư ký tổng hợp tất cả cacs ý kiến thảo luận, đặc biệt là những phát hiện mới trong nội dung tìm hiểu, hoặc những điều chưa thống nhất trong nhóm để trao đổi với nhóm khác hay giáo viên hướng dẫn. + Nội dung ghi chép rõ ràng có hệ thống để trình bày. - Cử đại diện của nhóm lên trình bày trước lớp về kết quả thảo luận của nhóm mình. 7. Cách tổ chức cho các nhóm HS báo cáo kết quả thảo luận của nhóm Có rất nhiều cách để nhóm HS báo cáo kết quả thảo luận nhóm, trong số đó có 3 cách sau thường được sử dụng: - Phương pháp thị trường Các nhóm trình bày trên giấy khổ rộng, bảng ghim và trưng bày trong phòng học. Lớp học giống như một thị trường thông tin, các học viên sẽ xem kết quả của từng nhóm, nghe họ giải thích và có thể đặt câu hỏi để họ trả lời, làm rõ vấn đề thảo luận. GV có thể đóng góp ý kiến của mình vào kết quả làm việc của từng nhóm. 12/23