Sáng kiến kinh nghiệm Một vài giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một vài giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc

1. UBND HUYỆN GIA LÂM PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO MÃ SKKN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT VÀI GIẢI PHÁP QUAN TRỌNG NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG PHỤC VỤ BẠN ĐỌC Lĩnh vực: Thư viện Cấp học: THCS NĂM HỌC 2015-2016
2. Một vài giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài: Sách, báo có vị trí đặc biệt quan trọng đối với đời sống xã hội như VI LÊNIN đã nói: “không có sách thì không có thức, không có tri thức thì không có chủ nghĩa cộng sản”. Với nhà trường sách, báo lại có ý nghĩa quan trọng vì nó là người bạn gần gũi nhất, là học liệu cần thiết nhất của thầy và trò. Học sinh cần có sách giáo khoa, sách bài tập, sách tham khảo để học tập và luyện tập. Giáo viên cần có sách giáo khoa, sách nghiệp vụ, sách tham khảo để giảng dạy và bồi dưỡng chuyên môn, không ngừng nâng cao kiến thức. Ngoài ra các loại báo, tạp chí ở thư viện cũng là nguồn tài liệu tham khảo hết sức quan trọng đối với giáo viên và học sinh trong nhà trường. Chính vì vậy, từ lâu thư viện trường học đã trở thành một bộ phận không thể thiếu được trong nhà trường. Nhận thức được vai trò sách, báo trong nhà trường cũng như nhu cầu sử dụng sách, báo ngày càng tăng của giáo viên và học sinh. Đội ngũ cán bộ thư viện trường học không ngừng học hỏi trau dồi, mở rộng, nâng cao kiến thức nắm vững kỹ thuật nghiệp vụ thư viện nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của giáo viên vàì học sinh đối với sách, báo và thông tin khoa học. Một số cán bộ thư viện trường học đã có những biện pháp cải tiến trong các khâu nghiệp vụ thư viện hoặc một số thủ thư đã tổ chức tuyên truyền, giới thiệu và hướng dẫn bạn đọc sử dụng sách báo thư viện. Nhằm truyền tải đến giáo viên và học sinh những tài liệu, thông tin cần thiết phục vụ cho công việc giảng dạy và học tập trong nhà trường, lôi cuốn bạn đọc nhiều hơn nữa vào việc sử dụng sách báo thư viện, kích thích sự ham mê đọc sách, báo, xem sách là người bạn đồng hành không thể thiếu được trong giảng dạy và học tập của mình. Một số cán bộ thư viện đã kết hợp với Đoàn đội tổ chức các cuộc thi kể chuyện theo sách, điểm sách, trưng bày sách nhân các ngày lễ lớn nhằm phát huy hiệu quả tốt nhất cơ sở vật chất trọng yếu và trung tâm sinh hoạt văn hóa khoa học của nhà trường. Làm công tác thư viện trường học hơn sáu năm tôi nhận thấy đối với thư viện trường học nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc để phát huy một cách tốt nhất cơ sở vật chất trọng yếu và trung tâm sinh hoạt văn hóa của nhà trường là một vấn đề hết sức quan trọng trong toàn bộ công tác thư viện. Làm tốt khâu nghiệp vụ này là người cán bộ thư viện đã góp phần rất lớn vào việc hoàn thành nhiệm vụ giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh. Tạo ra môi trường giáo dục hết sức thuận lợi, giúp cho các em đến với một sân chơi bổ ích và lý thú. Từ sân chơi này, các em có thể tự mình khám phá bao điều mới mẻ ẩn sau những trang sách, bài báo hoặc rèn luyện cho mình phương pháp tự học chiếm lĩnh tri thức một cách chủ động và sáng tạo. Chính vì vậy mà tôi chọn đề tài : Nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm của mình. 2. Mục đích nghiên cứu đề tài: Với mong muốn tìm những biện pháp để nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc một cách tốt nhất. Tôi đã nghiên cứu vấn đề này trên các phương diện: - Công tác phục vụ bạn đọc là gì? Vai trò của công tác này trong thư viện trường phổ thông. 2/19
3. Một vài giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lí luận của đề tài: 1.Khái niệm hoạt động phục vụ bạn đọc trong thư viện trường học: - Phục vụ bạn đọc là toàn bộ hoạt động của thư viện nhằm thỏa mãn nhu cầu và giúp đỡ người sử dụng thư viện hiệu quả nhất bắt đầu từ việc lựa chọn và sử dụng tài liệu đó. - Trong công tác thư viện hoạt động này có tầm quan trọng đặc biệt giúp cho việc vận hành vốn tài liệu thư viện một cách hiệu quả nhất. Đây là thước đo đánh giá hiệu quả của thư viện, càng phục vụ nhiều bạn đọc thì vai trò, tác dụng của nó càng lớn. 2. Các hình thức tổ chức phục vụ bạn đọc: - Tổ chức phục vụ đọc tại thư viện - Tổ chức phục vụ bạn đọc ngoài thư viện II Thực trạng công tác phục vụ bạn đọc ở trường tôi Sách báo là công cụ, phương tiện không thể thiếu được của học sinh trong học tập. Kho sách thư viện ngày càng được bổ sung phong phú về số lượng và chất lượng, nhu cầu sử dụng sách báo phục vụ cho học sinh ngày càng cao. Trong qui chế tổ chức và hoạt động thư viện trường phổ thông có ghi: “Tuyên truyền rộng rãi trong cán bộ, giáo viên và học sinh những sách báo của Đảng, Nhà nước và của ngành giáo dục, phục vụ nghiên cứu khoa học giáo dục, bổ sung kiến thức các bộ môn khoa học, góp phần vào việc học tập lí luận, nâng cao chất lượng giáo dục tư tưởng, chính trị và tình cảm cách mạng trong nhà trường”. Trong trường học, việc công tác phục vụ bạn đọc chiếm vị trí quan trọng trong công tác thư viện. Đây là việc phải làm thường xuyên, khoa học và hợp lí nhằm giới thiệu những cuốn sách, bài báo có nội dung phục vụ thiết thực cho việc học, nhất là trong quá trình cải cách giáo dục. Tuy nhiên cũng còn nhiều hạn chế do một số yếu tố khách quan. 1.Thuận lợi: - Trong những năm qua, công tác thư viện nhà trường luôn được Ban giám hiệu cùng các cấp, các ngành quan tâm. Cán bộ thư viện nhiệt tình, năng động, có tinh thần trách nhiệm. - Chủng loại sách tuy chưa nhiều nhưng cũng có một số ít cuốn sách rất hay và thu hút được nhiều bạn đọc. Đặc biệt học sinh của trường đa phần đều ham mê đọc sách và hơn thế nữa Ban giám hiệu là những thầy cô thực sự yêu thích đọc sách, rất quan tâm đến hoạt động thư viện. 2.Khó khăn: - Nhà trường có 15 lớp chia làm 4 khối, số học sinh là 537 em, số cán bộ giáo viên là 37. Trường nằm trên địa phận một xã thuần nông, kinh tế còn nhiều khó khăn, trình độ dân trí chưa cao. Vì thế đại bộ phận học sinh đều là con em nông dân, không có điều kiện mua sách báo về nhà đọc. Các em rất thích đọc sách báo nhưng kinh tế lại chưa có điều kiện. - Vì vậy để xây dựng một vốn sách báo cho phù hợp với đặc điểm của địa phương lại lôi kéo học sinh đến tham gia vào công tác phục vụ bạn đọc (một 4/19
4. Một vài giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch đọc sách cho học sinh Kế hoạch đọc sách phải nằm trong kế hoạch của nhà trường. Kế hoạch phải nêu lên được từng chủ điểm đọc, các sách tương ứng với các chủ điểm, thời gian học. Cán bộ thư viện đã xây dựng kế hoạch đọc sách trên cơ sở nghiên cứu chương trình học của từng lớp và nhu cầu đọc của học sinh. Kết quả: việc đọc sách theo kế hoạch đã giúp học sinh mở rộng vốn kiến thức đó các em biết vận dụng vào việc học tập của mình và đạt kết quả cao trong các kì thi. Tóm lại, xây dựng kế hoạch đọc sách là một biện pháp rất tốt để học sinh mở rộng kiến thức đạt hiệu quả cao. Kế hoạch này phải được triển khai ngay từ trước năm học. Do xây dựng kế hoạch chi tiết, sát thực tế, thủ thư có trách nhiệm cao nên hoạt động của thư viện được thực hiện một cách chủ động, nghiêm túc và hiệu quả. Biện pháp 3: Đổi mới và mở rộng các hình thức phục vụ bạn đọc nhằm phát huy tác dụng của sách báo đối với chất lượng giáo dục của nhà trường là phát triển vòng quay của sách. Bên cạnh các hình thức phục vụ truyền thống thư viện sáng tạo ra nhiều hình thức phục vụ bạn đọc hiệu quả như Thư viện xanh( phục vụ đưa sách cho các em đọc các giờ nghỉ dưới những gốc cây ngồi ở ghế đá). Ngoài ra cán bộ thư viện còn đưa một số sách nhất định đưa xuống từng lớp để phục vụ học sinh giờ ra chơi và giờ sinh hoạt ngoại khóa. Biện pháp 4: Sáng tạo nhiều hình thức trong công tác tuyên truyền, giới thiệu sách tài liệu: Trước đây thư viện chỉ giới thiệu trên bảng tin giới thiệu sách nay đã giới thiệu trong các buổi sinh hoạt chuyên môn, giờ chào cờ. Nhờ sự thay đổi hình thức này mà thư viện đã thu hút được rất nhiều giáo viên và học sinh đến mượn sách báo. Cán bộ thư viện đã gợi mở, hướng dẫn bạn đọc tìm sách, phân tích nội dung từng cuốn sách nói rõ tác dụng nghệ thuật cũng như tác dụng đạo đức nhằm gây hứng thú cho học sinh, khơi gợi sự tò mò của các độc giả. Điều này cũng làm cho số lượng bạn đọc dến thư viện ngày càng đông hơn.Từ chỗ trường chưa có phong trào đọc sách báo, do làm công tác tổ chức tuyên truyền, giới thiệu sách, đến nay giáo viên và học sinh của trường đã ham mê đọc sách báo và có thói quen tranh thủ vào phòng đọc mỗi tiết rảnh rỗi hay sau mỗi giờ nghỉ. Thư viện còn biên soạn thư mục, giúp người đọc dễ dàng tìm và mượn được sách, báo theo yêu cầu. Ngoài ra thư viện còn thường xuyên tổ chức cho học sinh tìm hiểu về ngày kỉ niệm lớn như 20/11, 22/12, 3/2, 8/3, 26/3 Khi làm bài thi, các em thường xuyên tích cực đến thư viện để tìm tư liệu có liên quan tới các buổi giới thiệu sách mới phục vụ cho các hoạt động Đoàn - Đội. Trong năm học này thư viện đã tổ chức cho học sinh Ngày Hội đọc sách để học sinh đọc và làm theo sách báo. 6/19
5. Một vài giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc Hình ảnh học sinh giới thiệu sách trong giờ chào cờ và tại phòng thư viện Biện pháp 5: Thường xuyên tham mưu với Ban Giám hiệu để đầu tư cơ sở vật chất Cơ sở vật chất, vốn tài liệu là một trong các nhân tố quyết định làm nên một môi trường thư viện thân thiện, kích thích bạn đọc phát triển văn hóa đọc trong tình hình hiện nay, thu hút bạn đọc ngày càng đông đảo đến sinh hoạt tại Thư viện. Để kho sách ngày một phong phú, đa dạng, đồng thời giáo dục cho học sinh ý thức xây dựng thư viện, biết bảo vệ, quý trọng sách báo, hòa nhập và tôn trọng bạn bè, tập thể thư viện đã xây dựng kế hoạch và báo cáo Ban giám hiệu và các đoàn thể trong trường phát động phong trào "Góp một cuốn sách để đọc nhiều cuốn sách". Năm học 2014-2015, học sinh trong trường đã quyên góp 382 cuốn sách, truyện các loại. Trường cũng phát động quyên góp sách của giáo 8/19
6. Một vài giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc Hình ảnh CBTV hướng dẫn học sinh đọc sách tại thư viện Biện pháp 7: Thường xuyên cập nhật sách báo: Để phục vụ bạn đọc trong trường có hiệu quả thiết thực, thư viện chú ý đến việc tập hợp nhu cầu tài liệu, thông tin, sách tham khảo phục vụ cho dạy học. Đồng thời thủ thư cũng rất chú trọng sưu tầm sách báo mới để giới thiệu với bạn đọc trong trường. Tủ sách pháp luật được tập hợp khá đầy đủ: luật phòng chống ma túy, luật hôn nhân gia đình, luật an toàn giao thông phục vụ công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật. Tủ sách thiếu nhi khá phong phú, thường xuyên được chọn lọc, phù hợp với lứa tuổi và sở thích của học sinh . Biện pháp8: Kết hợp với các tổ chức trong nhà trường: Phát huy tiềm năng tổ thư viện, kết hợp với giáo viên chủ nhiệm và các tổ chức đoàn thể giới thiệu sách phục vụ cho từng chương trình học tại từng thời điểm. Ví dụ: Học sinh chuẩn bị ôn thi học kì hoặc cuối năm, giáo viên chủ nhiệm giới thiệu cuốn " Tuyển tập đề thi" của Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam để các em có thể mượn tham khảo hoặc được đặt mua tại thư viện trường. Kết hợp với Tổng phụ trách Đội giới thiệu những cuốn sách trong "Tủ sách đạo đức" khi tổ chức Hội thi "Kể chuyện theo sách". Tổ chức cho các lớp cử đại diện mượn sách thư viện đọc vào 15 phút đầu buổi học và đem về nhà tận dụng thời gian rảnh rỗi để đọc. Kết hợp với tổ chuyên môn bám sát nội dung chương trình học để việc giới thiệu sách, tổ chức " Tuần lễ học tập suốt đời" phù hợp sát, đúng yêu cầu đọc sách ở từng thời điểm. Việc bổ sách cũng nhờ đó mà kịp thời đáp ứng đúng nhu cầu việc dạy học. Theo dõi việc đọc sách, tổng hợp số lượng bạn đọc theo từng đợt thi đua, đưa phong trào đọc sách báo của các chi đội và chỉ tiêu thi đua của Đội thiếu 10/19