Báo cáo biện pháp Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn Toán

Nội dung text: Báo cáo biện pháp Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn Toán

1. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn Toán Phßng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o HUYỆN ba v× TRƯỜNG TIỂU HỌC THỤY AN Mã SKKN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 5 HỌC TỐT MÔN TOÁN ” LĨNH VỰC : MÔN TOÁN TÁC GIẢ: LÊ THỊ ANH NĂM HỌC 2017 – 2018 1
2. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn Toán II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Nghiên cứu thực trạng và tìm ra các biện pháp giúp học sinh học tốt môn Toán lớp 5. Từ kết quả nghiên cứu đó giáo viên áp dụng những biện pháp này vào giảng dạy trong các tiết học Toán để giúp học sinh học tốt môn Toán và giờ dạy đạt hiệu quả cao. III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu cơ sở lý luận của việc nâng cao chất lượng dạy học môn Toán lớp 5. - Nghiên cứu thực trạng học tập, đặc biệt là đối tượng học sinh chưa hoàn thành nhiệm vụ môn Toán. - Nghiên cứu một số biện pháp để thực hiện giảng dạy có hiệu quả giúp học sinh học tốt môn Toán lớp 5. IV. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU - Học sinh lớp 5B - Trường Tiểu học. V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp nghiên cứu lý thuyết. - Phương pháp khảo sát thực tế. - Phương pháp phân loại thống kê. - Phương pháp thực hành, luyện tập. - Phương pháp thực nghiệm. VI. PHẠM VI VÀ THỜI GIAN THỰC HIỆN ĐỀ TÀI - Phạm vi nghiên cứu: 36 học sinh lớp 5B - Trường Tiểu học. - Thời gian nghiên cứu: Năm học 2017 - 2018 2
3. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn Toán thận, tính chính xác, tính khoa học và những phẩm chất cần thiết của người lao động. Qua nhiều năm giảng dạy, bản thân tôi nhận thấy để dạy học môn Toán đạt hiệu quả cao thì giáo viên phải tìm hiểu, nghiên cứu và nắm chắc nội dung chương trình, kiến thức Toán lớp 5. Giáo viên phải đổi mới phương pháp dạy học, lấy học sinh làm trung tâm, dạy học theo hướng tích cực, chủ động, sáng tạo. Biết sử dụng hệ thống câu hỏi gợi mở để hướng dẫn học sinh phân tích tìm hiểu đề bài. Đối với mỗi bài học giáo viên phải có những biện pháp cụ thể giúp học sinh vượt qua khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ học tập. Giáo viên phải luôn quan tâm, động viên, giúp đỡ kịp thời khi học sinh gặp khó khăn trong học tập. Giáo viên phải biết lắng nghe ý kiến bày tỏ và trân trọng từng tiến bộ nhỏ của mỗi học sinh. Đối với học sinh tiểu học, việc học toán và giải toán là rất quan trọng và cần thiết. Nhưng trong thực tế, trình độ nhận thức của học sinh không đồng đều, một số học sinh khả năng nhận thức chưa nhanh, chưa tập trung và chưa tích cực trong các hoạt động học tập. Mặt khác, yêu cầu đặt ra khi giải các bài toán ở lớp 5 có cao hơn so với các lớp trước. Vì vậy các em còn lúng túng và chưa biết cách làm bài. Một số em chưa tập chung học tập nên thường nóng vội, đọc đề qua loa, chưa hiểu thấu đáo đó bắt tay vào làm dẫn đến làm bài chưa đúng. Một số em không chú ý phân tích theo các điều kiện của bài toán nên đã lựa chọn chưa đúng phép tính. Một số em còn vướng mắc về cách làm tính, trình bày bài giải Vì vậy mà số học sinh học tốt môn Toán còn ít, số học sinh chưa hoàn thành nhiệm vụ môn Toán còn nhiều. Để khắc phục tình trạng trên giáo viên phải nghiên cứu, tìm ra những biện pháp giảng dạy thích hợp và vận dụng linh hoạt vào mỗi đơn vị kiến thức, mỗi bài học để học sinh tiếp thu được kiến thức bài học và hứng thú với môn học. III. THỰC TRẠNG BAN ĐẦU CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1.Tình trạng khi chưa thực hiện Là một giáo viên giảng dạy ở trường đã lâu tôi nhận thấy Trường Tiểu học nơi tôi đang dạy dân cư chủ yếu là thuần nông. Đời sống của nhiều gia đình còn gặp nhiều khó khăn, một số gia đình chưa thực sự quan tâm đến việc học tập của con cái. Mặt khác, trình độ nhận thức của các em không đồng đều, một số em còn chưa chăm học, nhận thức chưa nhanh, chưa mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động học tập, khả năng tư duy còn hạn chế Từ đó dẫn đến tình trạng học sinh học hổng kiến thức, thiếu tự tin, càng thu mình và không hứng thú với môn học. Đối với các em học sinh tiểu học do các em còn nhỏ nhiều em còn chưa đọc thông, viết thạo, vốn Tiếng Việt của các em còn chưa vững nên trí tưởng tượng chưa cao, chưa có sự linh hoạt, sáng tạo. Khả năng tính toán và tư duy của các em còn hạn chế. Với những bài toán đơn giản nhiều khi các em còn thấy lúng túng khi làm bài. Khi gặp phải những bài toán khó là không biết cách làm bài và phải nhờ thầy cô giải đáp. Trong quá trình học tập các em còn rụt rè, nhút nhát và thiếu tự tin nên không hứng thú với các hoạt động học tập.Vì vậy, số học 4
4. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn Toán nhỏ. Các em sẽ không cảm thấy lo sợ và mạnh dạn, tự tin, hứng thú hơn khi làm bài. Ví dụ 1: Khi hướng dẫn học sinh giải bài toán về quan hệ tỉ lệ giáo viên chỉ nên giao cho các em những bài tập đơn giản và thực hiện tính toán với những con số nhỏ. Bài tập 1: Mua 5 quyển vở hết 30000 đồng. Hỏi mua 8 quyển vở hết bao nhiêu tiền? Đối với bài tập này khi các em đã nắm chắc được cách giải bài toán về quan hệ tỉ lệ các em sẽ biết thực hiện giải bài toán. Khi đó các em sẽ tự tin hơn để làm bài. Bài giải Mua một quyển vở hết số tiền là: 30000 : 5 = 6000 (đồng) Mua tám quyển vở hết số tiền là: 6000 x 8 = 48000 ( đồng) Đáp số : 48000 đồng Sau khi các em nắm vững vàng cách tính, cách giải thì giáo viên mới đưa ra bài tập ở mức độ cao dần. Bài tập 2: Tiền công quét sơn 5m tường rào là 180000 đồng. Hỏi tiền công quét sơn 20 mét tường rào như thế hết bao nhiêu đồng? Ở bài tập trước đó các em thực hiện giải bài toán về quan hệ tỉ lệ ở mức độ đơn giản hơn. Nhưng sang bài tập 2 yêu cầu của bài tập có cao hơn. Trong bài tập này các em phải giải bài toán với các phép tính với con số tính toán lớn hơn, yêu cầu của bài tập cao hơn. Khi các em đã biết cách làm ở bài tập 1 thì các em sẽ biết phân tích kĩ đề bài toán để làm bài tập. Bài giải 20 mét tường gấp 5 mét tường số lần là: 20 : 5 = 4 (lần) Quét sơn 20 m tường rào hết số tiền công là: 180000 x 4 = 720000( đồng) Đáp số : 720000 đồng Như vậy khi đã nắm vững cách giải một số bài toán ở dạng đơn giản thì các em sẽ biết cách giải bài toán ở mức độ cao hơn. Kết quả thu được là các em hiểu bài và làm đúng bài tập. 6
5. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn Toán Đối với bài toán này khi các em đã biết thực hiện thành thạo các phép tính cộng, trừ, nhân chia số thập phân thì sẽ biết vận dụng các phép tính với số thập phân để giải toán có lời văn. Từ đó các em sẽ biết phân tích đề bài để làm đúng bài tập. Bài giải Cả hai thùng có số lít dầu là: 30 + 42 = 72 (lít) Có tất cả số chai dầu là: 72 : 0,45 = 160 (chai) Đáp số : 160 chai Như vậy giáo viên phải có sự nghiên cứu, tìm tòi để đưa ra hệ thống bài tập mang tính vừa sức với trình độ nhận thức của học sinh. Khi đó học sinh sẽ hiểu bài, nắm được kiến thức bài học để làm đúng bài tập. Các em sẽ mạnh dạn, tự tin hơn trong các hoạt động học tập và yêu thích môn học. b. Đối tượng học sinh nhận thức nhanh Những học sinh có trình độ nhận thức nhanh là những học sinh có khả năng tư duy và trí tưởng tượng cao. Với những học sinh này, giáo viên sẽ đưa ra các bài tập yêu cầu ở mức độ cao hơn. Những bài tập mang tính trừu tượng, khái quát, phải lý luận để tìm cách giải và liên quan đến những kiến thức xa rộng . sẽ kích thích khả năng tư duy, trí tưởng tượng, khả năng tìm tòi, khám phá kiến thức của các em. Khi đó, kiến thức của các em được khắc sâu, mở rộng hơn và các em sẽ tích cực hơn trong các hoạt động học tập. Đối với các bài toán giải toán về quan hệ tỉ lệ, khi giải các bài tập này, giáo viên yêu cầu học sinh ở mức độ cao hơn. Ví dụ 1: Bài tập 1: Một xưởng may trong 4 ngày may được 260 cái áo. Hỏi với mức làm như thế , muốn may được 585 cái áo thì xưởng đó phải làm trong bao nhiêu ngày? Với bài tập này, những học sinh có khả năng nhận thức nhanh sẽ biết phân tích kĩ đề bài toán để xác định bài toán giải toán về quan hệ tỉ lệ giải theo cách “rút về đơn vị”. Khi đã xác định đúng dạng toán thì học sinh sẽ làm đúng bài tập. Bài giải Trong một ngày xưởng may may được số cái áo là: 260 : 4 = 65 (cái) May 585 cái áo xưởng may phải làm trong số ngày là: 585 : 65 = 9 ( ngày) Đáp số: 9 ngày 8
6. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn Toán x = 0,48 x 7,6 x = 3,648 b) x : 3,4 + 5,6 = 12,8 x : 3,4 = 12,8 - 5,6 x : 3,4 = 7,2 x = 7,2 x 3,4 x = 24,48 Như vậy, khi phân loại trình độ nhận thức của từng đối tượng học sinh giáo viên sẽ có kế hoạch dạy học cụ thể. Từ đó giáo viên sẽ lựa chọn hệ thống bài tập luyện tập mang tính vừa sức, phù hợp khả năng nhận thức của từng đối tượng học sinh. Từ đó học sinh sẽ hứng thú và tích cực hơn trong các hoạt động học tập. Kết quả đạt được là học sinh hiểu bài, tự tin, mạnh dạn và làm đúng bài tập. 2. Xác định rõ nhiệm vụ học tập Trong các tiết học cũng như trong khi làm bài tập để học sinh nắm được kiến thức bài học và làm đúng bài tập thì việc đầu tiên cần phải làm là xác định rõ nhiệm vụ học tập.Việc xác định rõ nhiệm vụ học tập cho các em là rất quan trọng và cần thiết. Muốn xác định rõ nhiệm vụ học tập thì học sinh phải đọc kĩ đề bài, biết phân tích đề bài từ đó xác định được bài tập yêu cầu các em làm gì. Để thực hiện làm bài các em phải biết bắt đầu từ đâu? phải làm gì ? phân tích đề bài Khi các em đã xác định rõ nhiệm vụ bài tập thì sẽ biết cách thực hiện làm đúng bài tập. Từ đó các em sẽ cảm thấy tự tin, mạnh dạn hơn trong các hoạt động học tập. Ví dụ 1: Bài tập 1: Tính ( theo mẫu). a b c a - b - c a - ( b + c) 28,4 10,3 2,5 28,4 - 10,3 - 2,5 = 15,6 28,4 - ( 10,3 + 2,5) = 15,6 70,2 30,6 12,4 100 64,8 5,2 Giáo viên phải giúp học sinh hiểu rõ yêu cầu của đề bài cần phải làm những việc sau: - Quan sát mẫu, tìm hiểu cách làm của mẫu. - Quan sát và ghi nhớ cách viết theo mẫu. 10
7. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn Toán 45 x 45 = 2025 ( m2 ) Chiều rộng hình chữ nhật là: 2025 : 54 = 37,5 (m) Chu vi của của thửa ruộng hình chữ nhật là: ( 54 + 37,5) x 2 = 183 ( m) Đáp số: 183m Như vậy việc xác định rõ nhiệm vụ học tập là rất quan trọng. Trong các tiết học giáo viên cần yêu cầu học sinh xác định rõ nhiệm vụ của bài tập trước khi làm bài. Khi đã xác định rõ nhiệm vụ học tập thì học sinh hiểu bài, nắm chắc kiến thức bài học và làm đúng bài tập. 3. Lựa chọn phương pháp và hình thức dạy học Trong giảng dạy tùy vào nội dung mỗi bài học, mỗi đơn vị kiến thức mà giáo viên có thể tổ chức các phương pháp và hình thức dạy học khác nhau. Mỗi phương pháp và hình thức tổ chức dạy học đều có tính ưu việt của nó. Việc lựa chọn các phương pháp và hình thức dạy học nào cho phù hợp phải căn cứ vào nội dung bài học, đơn vị kiến thức, trình độ học sinh, điều kiện dạy học Trong mỗi bài học, giáo viên phải vận dụng linh hoạt các phương pháp và hình thức dạy học phù hợp để học sinh chủ động, tích cực học tập, nắm bắt được kiến thức bài học.Vì vậy, việc lựa chọn các phương pháp và hình thức dạy học trong mỗi bài học là một việc làm rất quan trọng. Để giờ học đạt hiệu quả cao đòi hỏi giáo viên phải nghiên cứu để lựa chọn ra phương pháp và hình thức tổ chức dạy phù hợp nhất. Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học phải đổi mới, dạy học lấy học sinh làm trung tâm, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, học sinh tự học, tự chiếm lĩnh kiến thức. Giáo viên chỉ đóng vai trò tổ chức và hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh và học sinh chủ động trong các hoạt động học tập. Ví dụ 1: Bài tập 1: Tính: 8,64 : ( 1,46 + 3,34 ) - 0,32 Đối với bài tập này giáo viên sử dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề. Giáo viên yêu cầu học sinh làm bài tập và tổ chức cho học sinh thực hành làm bài tập theo nhóm. Học sinh học nhóm với hình thức làm bài cá nhân rồi trao đổi, thảo luận, chia sẻ kiến thức với các bạn trong nhóm. Các em được ôn lại cách cộng, trừ hai số thập phân và củng cố cách chia một số thập phân cho một số thập phân, ôn lại cách tính giá trị biểu thức. Khi đó học sinh vừa được ôn lại kiến thức cũ, vừa tiếp xúc với kiến thức mới. Giáo viên có thể tổ chức thi giữa các nhóm xem nhóm nào giải đúng, giải nhanh. Lúc này vì thành tích của nhóm mà em nào cũng cố gắng và đồng thời có trách nhiệm giảng giải cho các bạn trong nhóm cùng hiểu bài. Sau đó giáo viên chỉ định bất kì một bạn nào trong nhóm báo cáo kết quả của nhóm mình. Từ kết quả báo cáo đó học sinh sẽ tự đánh giá được kết quả học tập của mình và của bạn. Với cách lựa chọn phương 12