Báo cáo biện pháp Một số biện pháp tổ chức giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi

Nội dung text: Báo cáo biện pháp Một số biện pháp tổ chức giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi

1. SKKN: Một số biện pháp tổ chức giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN ĐAN PHƯỢNG TRƯỜNG MẦM NON ĐAN PHƯỢNG SÁNG KIẾN KINH NGHỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP TỔ CHỨC KỸ NĂNG SỐNG CHO TRẺ 3-4 TUỔI Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo Cấp học: Mầm non Tác giả: Nguyễn Thị Hường Đơn vị công tác: Trường mầm non Đan Phượng Chức vụ: Giáo viên NĂM HỌC : 2019 - 2020 0/15
2. SKKN: Một số biện pháp tổ chức giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi học hỏi những kỹ năng và kiến thức cơ bản ngay ở (3-4) tuổi để tạo nền tảng cho sự phát triển toàn diện và hình thành nhân cách ban đầu ở độ tuổi mầm non. Chính vì vậy là một giáo viên mầm non, hiện đang chủ nhiệm lớp mẫu giáo bé (3-4) tuổi tôi luôn trăn trở rất nhiều về việc làm sao phải giáo dục cho trẻ biết ứng xử tốt với mọi tình huống hoàn cảnh trong cuộc sống đời thường một cách văn minh và hồn nhiên đúng với độ tuổi của trẻ. đã suy nghĩ và nghiên cứu tài liệu lựa chọn đề tài: “Một số biện pháp tổ chức giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi ” đây là vấn đề đang được quan tâm trong giáo dục mầm non nói chung và ở lứa tuổi 3-4 tuổi nói riêng. 2. Cơ sở thực tiễn: Xã hội hiện nay nảy sinh những vấn đề phức tạp (trẻ em thì bị người lạ bắt cóc, con cái thì nghỗ nghịch với cha mẹ, xả rác bừa bãi, làm ồn nơi công cộng, ), hay những hiểm nguy không lường trước (một đứa trẻ bị chết khi bị bỏ quên trên xe, đi tắm bị đuối nước, sờ vào ổ điện bị thương nghiêm trọng, xem nhiều điện thoại, không thích giao tiếp với người khác ), đòi hỏi con người phải có kỹ năng, kiến thức để hạn chế những điều không hay xảy ra. Giáo dục kỹ năng sống giúp trẻ biến những kiến thức được học thành thái độ, giá trị, thói quen lành mạnh, kỹ năng ứng phó và vượt qua những rủi ro. Giúp trẻ có được một cuộc sống an toàn, chất lượng và hạnh phúc trong một xã hội hiện đại với văn hóa đa dạng và nền kinh tế phát triển hội nhập. Chính vì vậy việc giáo dục kỹ năng sống đúng cách cho trẻ ngay từ bậc mẫu giáo là việc vô cùng quan trọng trong công tác giáo dục trẻ. Mỗi độ tuổi trẻ phát triển rất khác nhau vì vậy giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non cần phải phù hợp và đúng phương pháp. Nhưng làm thế nào để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ một cách có hiệu quả? Điều này quả không dễ dàng gì đối với tất cả giáo viên mầm non. Với đề tài này, tôi biết được có rất nhiều đồng nghiệp đã nghiên cứu, nhưng với tôi nó có điểm mới là tôi xác định rõ kỹ năng cần có của một trẻ từ 3- 4 tuổi là: Kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng giao tiếp và ứng xử, Kỹ năng biết chia sẻ, hợp tác với bạn, biết quan tâm đến môi trường, biết giữ gìn sức khỏe và an toàn. Trẻ 3-4 tuổi, thế giới quan rất rộng mở. Trẻ rất tò mò về thế giới xung quanh hay thích khám phá, giai đoạn này trẻ cũng tiếp thu và học hỏi mọi thứ xung quanh rất nhanh. Chính vì vậy giáo dục kỹ năng sống cho trẻ ở giai đoạn này sẽ đem lại rất nhiều lợi ích tích cực. Trẻ có thể hòa nhập cuộc sống nhanh chóng, xây dựng mối quan hệ với mọi người xung quanh. Có kỹ năng chăm sóc và tự bảo vệ bản thân khỏi nhũng nguy hiểm bất ngờ trong cuộc sống. Ham học 2/15
3. SKKN: Một số biện pháp tổ chức giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi Bản thân tôi là một giáo viên trẻ cũng có nhiều cố gắng trong quá trình tự học hỏi, nghiên cứu tài liệu để phát triển về chuyên môn nghiệp vụ và nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, những xu hướng phát triển của trẻ. b. Khó khăn: * Về phía trẻ: Đầu năm học lớp tiếp nhận 12/26 cháu mới, phần lớn các cháu đều là từ nhà trẻ chuyển lên, trẻ được cô giáo chăm sóc và làm hộ trẻ rất nhiều, trẻ chưa có cách giao tiếp lễ phép, hay nói leo, nói trống không, trả lời không trọn vẹn câu, có một số cháu còn chưa biết nói hoặc nói chưa thạo, có cháu thì quá rụt rè ngại giao tiếp. * Về phía gia đình trẻ: Phụ huynh chưa quan tâm đúng mực đến việc giáo dục kỹ năng sống cho con em mình mà chỉ lo công việc, kiếm thật nhiều tiền để cho con có cuộc sống đầy đủ, thuê giúp việc chăm sóc cho con, cơm ăn có người xúc, quần áo có người mặc hộ, ngã thì có người nâng, ăn xong vứt rác bừa bãi, trẻ đến lớp thì ích kỷ chỉ thích chơi một mình, không chia sẻ với bạn, không giao lưu với các bạn. Bên cạnh đó, còn có nhiều bậc phụ huynh rất nóng vội trong việc dạy con, hay chiều chuộng, cung phụng con cái khiến trẻ không có kỹ năng tự phục vụ, không biết mình nên làm hay không nên làm điều gì. 2. Số liệu điều tra trước khi thực hiện Xác định đề tài nghiên cứu của mình, ngày từ đầu năm học sau khi tiếp nhận lớp tôi thường xuyên quan tâm theo dõi trẻ tôi thấy: Phần lớn các cháu lần đầu đi lớp nên còn nhiều ngỡ ngàng và lúng túng. Khi cô nói, trẻ chưa biết tập trung để lắng nghe nên khả năng tự phục vụ còn hạn chế. Có nhiều cháu nói chưa tốt, chưa biết một số thói quen tự phục vụ đơn giản như: Không biết cách lấy nước uống, không biết tự đi vệ sinh, không biết đi giầy, không tự cầm thìa xúc cơm ăn, còn chơi đồ chơi tự do, chưa biết chia sẻ cùng bạn, chưa biết chờ đến lượt hay làm theo cảm hứng. Một số trẻ có kỹ năng tự phục vụ rất tốt nhưng lại thiếu tính chủ động, luôn chờ người lớn nhắc nhở thì mới chịu làm. Nhiều trẻ chưa có thói quen giao tiếp: Nói cho qua không chú ý đến đang nói chuyện với ai, hay xen ngang vào các cuộc trò chuyện của người khác. Một số trẻ còn có những hành vi không an toàn như trèo lên lan can, trèo lên ghế, bàn hay chạy, nhảy lung tung, có bạn còn cầm đồ chơi cho vào miệng. (Bảng minh chứng điều tra số liệu đầu năm) Từ những tình trạng thực tế mà tôi đã nêu ở trên, là giáo viên đứng lớp, bản thân tôi rất băn khoăn lo lắng và suy nghĩ, tìm ra một số biện pháp nhằm giúp trẻ phát triển kỹ năng sống cho trẻ. II. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 4/15
4. SKKN: Một số biện pháp tổ chức giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi - Trẻ biết chú ý lắng nghe cô. 6 Tháng 2/2020 - Trẻ có thói quen ăn uống sạch sẽ, văn minh, lịch sự. - Biết tự xúc cơm ăn. - Biết chào cô, chào bố mẹ, chào khách một cách tự giác. - Biết cài khuy áo, tự đi dép, giầy, đội mũ, mặc áo. - Biết cởi ba lô, mũ, áo. - Cách xử lý khi bị lạc, không đi theo người lạ. - Trẻ biết chú ý lắng nghe khi người khác nói. 7 Tháng 3/2020 - Biết cảm ơn, xin lỗi, nhận đồ bằng 2 tay từ người khác. - Biết chơi cùng bạn, nhường nhịn bạn khi chơi. - Biết trả lời dạ, thưa khi người lớn hỏi. - Cách đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông - Dạy trẻ kỹ năng ngồi đúng tư thế, không trao đổi to 8 Tháng 4/2020 và không chạy nhảy trong giờ học. - Trẻ biết giữ vệ sinh trong và ngoài lớp, vệ sinh nơi công cộng, biết bỏ rác vào thùng rác. - Cách phóng tránh khi gặp mưa bão, sấm sét 9 Tháng 5/2020 - Rèn trẻ kỹ năng hoàn thành nhiệm vụ được giao - Trẻ biết cách giao tiếp với người lớn, và các bạn trong lớp. - Lấy đồ dùng học tập khi tham gia hoạt động học - Tự chuẩn bị bàn, ghế trước giờ học và giờ ăn. Bên cạnh đó tôi còn lồng ghép những kỹ năng khác vào các hoạt động trong ngày của bé cho phù hợp: như chăm sóc cây xanh khi cho trẻ hoạt động góc, hoạt động ngoài trời. Căn cứ theo kế hoạch đã xây dựng tôi thực hiện dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ và kỹ năng sống theo từng thời điểm, thời gian phù hợp, điều đó giúp cho công việc của tôi luôn thuận lợi, không bị chồng chéo công việc. 2.Biện pháp 2: Hình thành cho trẻ có kỹ năng tự ý thức Tập cho trẻ có những hành động tự ý thức ngay từ nhỏ, bắt đầu từ những việc đơn giản, chính là biện pháp tốt nhất để gieo vào tâm hồn trẻ ý thức tự chủ trong mọi hành vi ứng xử sau này. Ở lớp tôi thường cho trẻ tự cất đồ dùng của mình như ba lô, dép, các đồ dùng cá nhân như mũ, sữa, sách vở, để trẻ tự ý thức được mỗi người có đồ dùng riêng của mình, không dùng của người khác, đồng thời hình thành ý thức trách nhiệm biết cách giữ gìn đồ dùng của mình. Cô 6/15
5. SKKN: Một số biện pháp tổ chức giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi Chính vì vậy tôi thường lồng ghép dạy kỹ năng sống cho trẻ thông qua các hoạt động trong ngày. * Thông qua giờ đón trẻ: Lớp tôi phần lớn các cháu lần đầu đi lớp nên hầu như trẻ không cất được ba lô của mình hoặc có khi cất được lại nhầm tủ, có những trẻ không biết tự đi và tháo giầy dép của mình mà vẫn phụ thuộc vào người lớn. Bằng kinh nghiệm của mình, khi trẻ đến lớp tôi đưa từng trẻ ra nhận tủ và hướng dẫn trẻ cất đồ dùng cá nhân của mình, sau khi trẻ về tôi hướng dẫn trẻ cách mở và lấy đồ dùng của mình. Sau một thời gian thực hành và trải nghiệm, trẻ lớp tôi khi đến lớp có thể tự cất và lấy đồ dùng cá nhân của mình, biết tháo giầy dép và sắp xếp gọn gàng. Những việc tưởng chừng như đơn giản này giúp cho trẻ rất nhiều trong ý thức thực hiện nội quy cũng như ý thức giữ gìn đồ dùng cá nhân của mình không còn ỷ lại, phụ thuộc vào bố mẹ nữa Khi đón trẻ tôi lồng ghép giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ biết lễ phép chào cô giáo, chào bố mẹ, hỏi han bạn khi bạn buồn bạn mệt và tôi trò chuyện với trẻ về những việc trẻ đã làm được ở nhà và khi đến lớp. * Thông qua các hoạt động học: Cũng như các hoạt động khác , hoạt động học cũng góp phần rèn kỹ năng sống hiệu quả. Với mỗi hoạt động tôi quan sát, tìm tòi để lựa chọn hình thức giúp trẻ hình thành ý thức tự phục vụ một cách tốt nhất. Ví dụ 1: Giờ học làm quen với toán; Tôi đã hướng dẫn trẻ và cho trẻ lấy đồ dùng để theo tổ, trẻ ở tổ nào sẽ tự về tổ đó và lấy đồ dùng của mình để học. ngoài ra tôi còn để cả bộ đồ dùng gồm nhiều chi tiết và tôi yêu cầu trẻ chọn chi tiết cho buổi học để phát triển óc tư duy cho trẻ giúp trẻ hình thành ý thức tự phục vụ và khả năng chăm sóc bản thân một cách hiệu quả. - Xuất phát từ đặc điểm tâm lý của trẻ mầm non là rất thích nghe kể chuyện. Nội dung các câu chuyện thường để lại ấn tượng cho trẻ khó phai mờ. Chính vì vậy, tôi thường kể chuyện cho trẻ nghe và thông qua nội dung các câu chuyện để rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ. Giúp trẻ tiếp nhận một cách hứng thú, tự nguyện. Ví dụ 2: Giờ học làm quen với văn học; Qua câu chuyện “Gấu con bị sâu răng” Cô đàm thoại cùng trẻ: + Vì sao gấu con bị sâu răng? + Gấu đã làm gì để bảo vệ rang miệng của mình? Thông qua câu truyện tôi giáo dục trẻ biết giữ gìn về sinh, đánh răng hàng ngày và cho trẻ thực hành các thao tác đánh răng. 8/15