Báo cáo biện pháp Một số biện pháp nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi thông qua hoạt động làm quen tác phẩm văn học

Nội dung text: Báo cáo biện pháp Một số biện pháp nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi thông qua hoạt động làm quen tác phẩm văn học

1. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5-6 tuổi thông qua hoạt động LQTPVH Mục lục Mục lục Trang 1 I Phần I: Đặt vấn đề Trang 2 1. Lý do chọn đề tài Trang 2 2. Mục đích nghiên cứu Trang 2 3.Đối tượng nghiên cứu Trang 3 4. Nhiệm vụ nghiên cứu Trang 3 5. Phương pháp nghiên cứu Trang 3 6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu Trang 3 Phần II: Những biện pháp đổi mới để giải quyết vấn II Trang 4 đề 1. Cơ sở lý luận Trang 4 2. Thực trạng Trang 5 3. Những biện pháp thực hiện Trang 6 4. Biện pháp thực hiện( biện pháp từng phần) Trang 6 4.1 Biện pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí của trẻ. Trang 6 4.2 Biện pháp 2:Nghiên cứu kỹ tác phẩm. Trang 7 4.3 Biện pháp 3: Hình thức cho trẻ làm quen với tác Trang 8 phẩmvăn học. 4.4 Biện pháp 4: Lồng ghép các môn học khác khi cho Trang 11 trẻ LQTPVH. 4.5 Biện pháp 5: Tạo môi trường hoạt động cho trẻ ôn Trang 12 lại tác phẩm văn học . 4.6. Biện pháp 6: Tổ chức ôn luyện mọi lúc mọi nơi, ôn Trang 16 luyện thông qua lễ hội . 4.7 Biện pháp 7: Tuyên truyền kết hợp với phụ huynh. Trang 17 4.8 Biện pháp 8: Kích lệ tuyên dương Trang 18 5. Kết quả sau khi thực hiện đề tài Trang 19 a. Kết quả đạt được Trang 19 b. Kết quả số liệu cụ thể Trang 20 III Phần III: Kết luận và khuyến nghị Trang 21
2. 3. Đối tượng nghiên cứu - Thực hiện và áp dụng vào trẻmẫu giáo 5 tuổi, Trường mầm non tôi công tác. - Số trẻ nghiên cứu là 36 trẻ. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận đề tài“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi thông qua hoạt động làm quen tác phẩm văn học” Trường mầm non tôi công tác. 4.2. Nghiên cứu cơ sở thực trạng đề tài: “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi thông qua hoạt động làm quen tác phẩm văn học”.Trường mầm non tôi công tác. 4.3. Đưa ra một số biện pháp để phát triển ngôn ngữ : nói rõ,mạch lạc đặc biệt là phát triển vốn từ cho trẻmẫu giáo5 tuổi trường mầm non tôi công tác. 4.4. Rút ra kết luận, đề xuất ý kiến. 5. Phương pháp nghiên cứu. 5.1.Nhóm thu thập xử lý thông tin lý thuyết - Tìm tài liệu - Phân tích tổng quát hoá cơ sở lý luận - Phương pháp thực nghiệm ( khảo sát) 5.2. Nhóm thu thập xử lý thông tin thực tiễn - Phương pháp quan sát - Phương pháp điều tra - Phương pháp đàm thoại - Phương pháp tuyên truyền. 6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu Thời gian từ tháng 9/2017 đến tháng 5/2018 3
3. luận trên tôi đã đi sâu nghiên cứu đề tài: “Môt số biện pháp nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi thông qua hoạt động làm quen tác phẩm văn học” nhằm giúp trẻ lớp tôi phát triển ngôn ngữ nói riêng và phát triển toàn diện 2.Thực trạng. * Khảo sát thực tế . - Đối với trẻ: 36 cháu, lớp mẫu giáo5 tuổi, Trường mầm non tôi công tác. - Đối với giáo viên: 12 giáo viên dạy khối 5 tuổi Trường mầm non tôi công tác . - Về cơ sở vật chất: 6 lớp mẫu giáo 5 tuổi Trường mầm non tôi công tác. 2.1. Tình trạng thực tế khi chưa thực hiện: a. Thuận lợi: - Bản thân là giáo viên có trình độ chuẩn về chuyên môn, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ. Có khả năng đọc kể diễn cảm cho trẻ nghe, tạo được môi trường hoạt động ở lớp phong phú. - Được sự quan tâm tạo điều kiện của ban giám hiệu nhà trường, cơ sở vật chất đầy đủ. - Ban giám hiệu đã thường xuyên tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và các đợt chuyên đề văn học, hội thi đồ dùng đồ chơi cho chị em đồng nghiệp học tập và rút kinh nghiệm. - Được sự tin yêu và ủng hộ của phụ huynh học sinh. b. Khó khăn: * Về phía bản thân và đồng nghiệp: Khi cho trẻ làm quen tác phẩm văn học, nhiều giáo viên chưa biết vận dụng tích hợp các môn học khác và chưa đầu tư sưu tầm các câu chuyện ngoài chương trình để đưa vào kế hoạch giáo dục. * Về phía trẻ : Một số phụ huynh chưa quan tâm đến giáo dục trẻ, bố mẹ các cháu đa số làm nông nghiệp hoặc thường đi làm ăn xa vắng nhà. - Lớp có một số cháu nói ngọng do cấu tạo của bộ phận phát âm, do ngôn ngữ địa phươnghoặc do cách dạy con nói từ nhỏ ở nhà. - Một số trẻ còn nhút nhát, chưa được mạnh dạn tự tin. 2.2. Số liệu điều tra. Tôi điều tra và đánh giá 36 trẻ lớp tôi theo các tiêu chí và kết quả như sau: Thể loại Khảo sát đầu năm Đạt Hứng thú: 12/36 trẻ 33 % Hiểu nội dung: 10/36 trẻ 28% Thơ Thuộc tác phẩm: 11/36 trẻ 31% Trẻ trả lời câu hỏi rõ ràng: 7/36 trẻ 19 % Trẻ thể hiện giọng thơ diễn cảm: 5/36 14 % 5
4. Từ đó tôi cần chú ý nhiều hơn đến những trẻ có vốn từ ít và còn nhút nhát như: cháu Nguyễn Danh Bảo Long, Trần Đức Bách, Nguyễn Hải Dương Qua đó tôi thường xuyên cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học ở mọi lúc mọi nơi,trong giờ hoạt động góc, trước khi ngủ trưa và hoạt động chiều. Việc làm này cũng góp phần giúp trẻ đến gần với văn học hơn và có thể nâng cao khả năng cảm thụ văn học của trẻ.Tôi cho trẻ dùng đồ dùng trực quan như tranh ảnh,rối,các con vật nhồi bông để trẻ liên hệ tới tác phẩm dễ dàng hơn.Trẻ nói được câu ngắn dần dần trẻ nói được câu dài hơn.Vốn từ của trẻ được mở rộng,trẻ mạnh dạn trước cô và các bạn. * Đặc điểm ngữ pháp: Trẻ sử dụng câu cụt hơn. Tuy nhiên trong một số trường hợp trẻ sử dụng từ vẫn chưa thật chính xác. ví dụ: Cô giáo: Ai đưa con đi lớp? Cháu: mẹ ! Trẻ có khả năng kể lại chuyện và kể chuyện có trình tự logic. Thế nhưng qua tìm hiểu quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ 4 tuổi thì đa số trẻ chưa kể được chuyện theo trình tự logic. 4.2. Nghiên cứu kỹ tác phẩm. Để tiết học đạt kết quả cao thì trước hết người giáo viên phải xác định rõ mục đích - yêu cầu của tác phẩm và phải thuộc tác phẩm. Từ đó đưa ra nội dung giáo dục phù hợp với cốt truyện, phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Bên cạnh đó giáo viên phải chú ý đến giọng kể của mình, kể diễn cảm, đúng ngữ điệu của từng nhân vật trong truyện, thể hiện nét mặt cử chỉ, tư thế phù hợp với diễn biến của câu truyện thì mới thu hút sự chú ý của trẻ. Giọng đọc, giọng kể của cô nhịp nhàng, đúng nhịp điệu sẽ giúp trẻ hiểu sâu sắc hơn về nội dung bài thơ, câu truyện và khả năng cảm thụ văn học của trẻ cũng được nâng cao,từ đó trẻ có mong muốn được thể hiện lại câu chuyện bài thơ giống cô. Muốn cho trẻ tập thể hiện giọng thơ tôi phải xác định tính chất của bài thơ với thể thơ lục bát, bài thơ có tính chất nhẹ nhàng tha thiết thì dạy trẻ đọc dịu dàng tình cảm thể hiện được tình cảm của mình với từng nhân vật trong bài thơ, với thể thơ 4 chữ thì luôn có tính chất vui tươi nhí nhảnh Khi cho trẻ kể lại truyện thì dạy trẻ xác định giọng kể của từng nhân vật trong câu chuyện: Với nhưng nhân vật hung ác giọng như thế nào?(dữ tợn,đanh đá ) Với bà tiên, ông bụt thì làm sao?( vang vang, ấm áp) Vơi các nhân vật hiền lành tốt bụng giọng lại phải thay đổi( dịu dàng, tha thiết, ) Muốn cho trẻ làm quen với một tác phẩm văn học thì người giáo viên phải luôn dành thời gian để đọc tác phẩm nhiều lần. Vì vậy khi tôi dạy về văn học, tôi tin rằng mình cũng đã phần nào góp phần nâng cao khả năng cảm thụ tác phẩm văn học của trẻ để mở rộng vốn từ cho trẻ. 7
5. sâu sắc, rõ nét hơn với nội dung bài thơ hay câu chuyện đó. Thông qua đó trẻ cũng dễ hiểu các từ mới và trẻ có khẳ năng dùng từ phù hợp với hoàn cảnh: Sa bàn câu chuyện : Bông hoa cúc trắng Không chỉ trong hoạt động học mà trong các hoạt động khác: Hoạt động góc, hoạt động đón trả trẻ,hoạt động chiều tôi còn cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học đã biết hoặc chưa biết thông qua các đồ dùng: Tranh ảnh, rối, băng đĩa, và không gian tự nhiên cho trẻ thoải mái tự do lựa chọn cách thức LQTPVH như: Đọc truyện tranh,vẽ truyện tranh, chơi với các nhân vật trong chuyện, sắp xếp trình tự câu chuyện và kể lại truyện theo cách của trẻ Tôi luôn chú ý và giúp trẻ có thể kể chuyện sáng tạo theo trình tự nội dung câu chuyện để làm giàu vốn từ cho trẻ 9
6. trẻ đã nhớ nội dung của bài thơ, câu chuyện tôi lại tiếp tục cho trẻ đi sâu hơn vào lời thơ,câu thoại và dần dần cho trẻ đọc thuộc thơ, kể lại chuyện sáng tạo theo ý của trẻ. Ví dụ: Trong giờ hoạt động chiều tôi kể chuyện “Tấm Cám” với hình ảnh cô tấm và dì nghẻ cho trẻ nghe. Tôi đã dùng các con rối tay để kể với những hành động ngộ nghĩnh của các nhân vật trong câu chuyện mà trẻ vô cùng thích thú và nội dung câu chuyện đi rất sâu và tâm trí chủa trẻ. Cô kể chuyện theo nhóm cho trẻ trong giờ hoạt động chiều 4.4. Lồng ghép các môn học khác khi cho trẻ LQTPVH Với lời kể diễn cảm, hấp dẫn đã làm rung động người nghe, nhưng biết tích hợp các môn học khác thì còn hay hơn vì nó làm thay đổi không khí, làm thay đổi trạng thái khi kể chuyện. Bằng những lời ca, lời đối thoại,những câu đố, những bài đồng dao, ca dao hay một số trò chơi xen lẫn. Ví dụ: Bài thơ “Rong và cá”, “Mèo đi câu cá ”, “Ăn quả ” hoặc cho trẻ đọc thuộc các câu đố về con chim gõ kiến , mèo, lợn, cá, gà hay một số bài đồng dao, ca dao “Vè chim”, “Đi cầu đi quán” Âm nhạc là môn bổ trợ cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, dễ gây ấn tượng cho người xem, vì thế tôi cho trẻ hát thuộc các bài hát: “ Gà trống mèo con và cún con”, “Năm ngón tay ngoan”, “đố bạn”, “Trời nắng trời mưa” giúp trẻ khi kể chuyện về con vật nào trẻ có thể hát về các con vật đó phù hợp với nội dung câu chuyện. 11
7. vật hình ảnh trong câu chuyện,bài thơ rồi đóng quyển treo lên góc tranh truyện để lần hoạt động sau trẻ sẽ lấy ra và tự đọc theo tranh. Ngoài việc tạo những bức tranh trên mảng tường, những tập truyện tranh chữ to tôi còn đi sâu làm một số đồ dung trực quan cho trẻ hoạt động như: một số con rối dẹt có bánh xe, có cử động tay chân và tận dụng những truyện tranh cũ, những sản phẩm vẽ của trẻ, cắt dán bồi bìa cứng cho trẻ ghép tranh. Trẻ cùng cô làm tranh truyện. Điều đặc biệt hơn nữa tôi đầu tư suy nghĩ và làm ra các loại rối tay cho trẻ hoạt động. Thực tế tôi nhận thấy đồ dung làm bằng rối tay hầu như ở các lớp không có cho trẻ hoạt động, qua nghiên cứu tìm tòi tôi đã vận dụng làm từ các quả bóng, chổi rơm, đĩa nhựa đồ chơi để làm mặt con rối sau đó dùng vải hoặc len móc làm váy, thân tay để khi trẻ sử dụng không bị thô và cứng. Các khuôn mặt có thể thay đổi tuỳ theo nội dung, nhân vật của câu chuyện trẻ kể. Qua cách nghĩ và làm như vậy tôi đã tạo ra một góc văn học với đầy đủ chủng loại về đồ dung trực quan đa dạng phong phú, đã giúp trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động . 13